Της Μαρίας Λυκούρα

Έχουν περάσει σχεδόν τρία χρόνια αφότου η δημοτική αρχή Μπακογιάννη ανέλαβε τη διοίκηση του Δήμου Αθηναίων και επιδόθηκε σε επικοινωνιακή διαχείριση και κινήσεις εντυπωσιασμού, κλείνοντας τα μάτια στην κλιματική κρίση και την ανάγκη φροντίδας για το αστικό περιβάλλον. Με έμφαση στην τουριστικοποίηση του κέντρου, σε αποσπασματικούς σχεδιασμούς και σε έργα βιτρίνας, η ανάθεση παρεμβάσεων στον δημόσιο χώρο σε εργολάβους και χορηγούς τείνει να γίνει πάγια πρακτική, την ώρα που οι υπηρεσίες αφήνονται στο έλεός τους αποδυναμωμένες. Κάπως έτσι, πίσω από τον Μεγάλο Περίπατο της ταλαιπωρίας και τη στήριξη σε αυθαίρετους κυβερνητικούς σχεδιασμούς που απειλούν τη φυσιογνωμία και την πολυλειτουργικότητα της πόλης, όπως εκείνους που αφορούν την ΠΥΡΚΑΛ, στις παραμελημένες γειτονιές οι κάτοικοι ενώνουν τις φωνές τους, συντονίζουν τις δράσεις τους και υπερασπίζονται συλλογικά τους δημόσιους χώρους, ενάντια στους σχεδιασμούς που δεν προβλέπουν ουσιαστική διαβούλευση με τους ανθρώπους της πόλης και τους επιστημονικούς φορείς. Επιχειρώντας την παρουσίαση κάποιων από τις πρόσφατες πρωτοβουλίες και δράσεις, ας κάνουμε έναν περίπατο στο κινηματικό ψηφιδωτό της Αθήνας.

Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή

Η Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή αντιδρά στις αυθαιρεσίες και τις αβελτηρίες που έχουν οδηγήσει στη διάσπαση της ενότητας του πάρκου, όσο και στις σχεδιαζόμενες από τη διοίκηση Μπακογιάννη αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που απειλούν να τις παγιώσουν και να τις επιδεινώσουν. Σχεδιασμοί που νομιμοποιούν, διατηρούν και επεκτείνουν εγκαταστάσεις και χρήσεις που διασπούν την ενότητα του Πάρκου και αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του. Αίτημα των κατοίκων της περιοχής και όλης της Αθήνας είναι ένα Μητροπολιτικό Πάρκο ενιαίο και αδιάσπαστο, με υψηλό πράσινο, ήπιες χρήσεις αναψυχής και επικοινωνία με την πόλη.

Εξάρχεια, «γκέτο τουριστικοποίησης»

Η δημοτική αρχή Μπακογιάννη αποφάσισε να παραδώσει τον σχεδιασμό του λόφου του Στρέφη σε εταιρεία real estate, μέσω μιας δωρεάς που παρακάμπτει ακόμα και τις διαδικασίες που ο ίδιος ο Δήμος έχει ορίσει, αφού τον είχε αφήσει χωρίς την παραμικρή φροντίδα. Κάτοικοι και συλλογικότητες συμμετέχουν στην Ανοιχτή Συνέλευση Υπεράσπισης του Λόφου Στρέφη συζητούν, οργανώνουν δράσεις και πρωτοβουλίες, υπερασπίζονται τη γειτονιά και αντιστέκονται. Στα Εξάρχεια δράση έχει αναλάβει και η πρωτοβουλία «Όχι Μετρό στην Πλατεία Εξαρχείων» που δίνει τον δικό της αγώνα με τη συμμετοχή φορέων και κατοίκων, αναδεικνύοντας τις τραγικές επιπτώσεις που θα έχει αυτό το έργο τόσο για τη μοναδική πλατεία της γειτονιάς όσο και για το σύνολο της περιοχής, κατά τη μακρόχρονη διάρκεια των έργων, αλλά και μετά τη λήξη τους και συνδέοντας τον σχεδιασμό με τις πολιτικές τουριστικοποίησης, που οδηγούν σε αύξηση των ενοικίων, σε εξώσεις για airbnb και ξενοδοχεία, σε εκδίωξη των κατοίκων και συνολική υποβάθμιση της ζωής.

«Όχι» στην ιδιωτικοοικονομική διαχείριση του Φιλοπάππου
Με τη σύσταση Ανώνυμης Εταιρείας, η διοίκηση Μπακογιάννη, μετά τον Εθνικό Κήπο, επιχειρεί να μετατρέψει και τον λόφο του Φιλοπάππου σε αντικείμενο ιδιωτικοοικονομικής διαχείρισης, μακριά από τον δημόσιο έλεγχο. Η Κίνηση Πολιτών Φιλοπάππου αντιστέκεται συστηματικά στις μεθοδεύσεις του υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου Αθηναίων που έχουν ως στόχο τη «σαλαμοποίηση» των έργων του Πικιώνη, αν και συγκροτούν αδιάσπαστο καλλιτεχνικό σύνολο, και τη μετατροπή του χώρου σε αποκλειστικά αρχαιολογικό, με όλες τις συνέπειες στο ωράριο και την προσβασιμότητα σε αυτόν. Οι κάτοικοι αντιδρούν στην περίφραξη που έχει στόχο να κλείσει η Πνύκα και αγωνίζονται για τον δημόσιο χαρακτήρα του λόφου, ως ελεύθερου ενιαίου χώρου αρχαιολογικής, καλλιτεχνικής και φυσικής αξίας, ενταγμένου στην καθημερινότητα της πόλης. Αντιδράσεις συνάντησε και η εκμίσθωση του τουριστικού περιπτέρου Λουμπαρδιάρη στον λόφο Φιλοπάππου, που γίνεται με ασαφείς όρους, χωρίς συγκεκριμένες εγγυήσεις για το πώς πρόκειται να αξιοποιηθεί ο χώρος αυτός με τρόπο που να σέβεται τον προστατευόμενο – μνημειακό χαρακτήρα του.

Η ύβρις Μπακογιάννη στον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνα
Έντονες αντιδράσεις γεννά και «η ύβρις του Κ. Μπακογιάννη στον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνα», όπως χαρακτηρίζουν οι κάτοικοι την παράδοσή του στους παρωχημένους σχεδιασμούς της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, που περιορίζουν τον δημόσιο χαρακτήρα του πάρκου και απειλούν μεγάλο μέρος του ψηλού πρασίνου και των αθλητικών του υποδομών. Η Λαϊκή Συνέλευση Κολωνού – Ακαδημίας Πλάτωνα – Σεπολίων και η Πρωτοβουλία Αγώνα για το Πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνα καταγγέλλουν τις μπουλντόζες που αναμένονται στον μοναδικό αρχαιολογικό χώρο του Πλάτωνα, με στόχο να ισοπεδωθεί έκταση τουλάχιστον 50 στρεμμάτων στην οποία υπάρχουν μεγάλα δέντρα εκατοντάδων ετών και αρχαία σκάμματα από προηγούμενες αρχαιολογικές ανασκαφές δεκάδων ετών. Ενάντια στις πολιτικές εμπορευματοποίησης και τουριστικοποίησης, διεκδικούν ένα πάρκο πράσινο, ελεύθερο, δημόσιο, το οποίο κάτοικοι και επισκέπτες θα κάνουν μέρος της καθημερινότητας τους, με αθλητικές, πολιτιστικές, ψυχαγωγικές δράσεις.

«Πάνω κάτω η Πατησίων»

Το πρόγραμμα των απαλλοτριώσεων της διοίκησης Μπακογιάννη «βάλτωσε», στερώντας από τους κατοίκους χώρους πολύτιμους για την καθημερινότητά τους, και αναγκάζοντάς τους να οργανωθούν και να διεκδικήσουν τη δημόσια χρήση κρίσιμων ελεύθερων χώρων στις περιοχές τους.

Η Συνέλευση Αντίστασης και Αλληλεγγύης Κυψέλης/Πατησίων αντιδρά στη σχεδιαζόμενη ανάπλαση του πάρκου Κύπρου και Πατησίων και την παράδοση της διαχείρισής του σε ιδιωτική εταιρεία και τονίζει ότι το συγκεκριμένο πάρκο είναι αποτέλεσμα αγώνα κατοίκων και αλληλέγγυων μετά την καταστροφή του από τις μπουλντόζες του Δήμου Αθηναίων τον Ιανουάριο του 2009. 
Στο ίδιο μήκος κύματος και η Ανοιχτή Συνέλευση Υπεράσπισης Πάρκου Δρακόπουλου που πραγματοποίησε πρόσφατα διαδήλωση στη γειτονιά. Οι κάτοικοι αντιστέκονται στα σχέδια ανάπλασής του με σύνθημα «όλοι στα πάρκα, όλοι στις πλατείες, μπίζνες δεν θα κάνουν δήμος και εταιρείες». Κάτοικοι, φορείς και συλλογικότητες πολιτών των Πατησίων με τις δράσεις τους διεκδικούν την απόδοση του κτήματος στη γειτονιά ως ελεύθερου, δημόσιου χώρου υψηλού πρασίνου, αναψυχής και πολιτισμού, με παράλληλη αποκατάσταση των ιστορικών κτιρίων που έχουν απομείνει στο χώρο.

Οι Αμπελόκηποι διεκδικούν

Σε πρόσφατη εκδήλωση – συζήτηση που οργάνωσε στο πάρκο ΚΑΠΑΨ ο Πολιτιστικός Σύλλογος Άνω Αμπελοκήπων με τη συμμετοχή και του Πολιτιστικού – Περιβαλλοντικού Συλλόγου Κέντρου Αμπελοκήπων, επιβεβαιώθηκε η διάθεση για δράσεις και αγώνες που αφορούν μακροχρόνιες αλλά επίκαιρες διεκδικήσεις των κατοίκων.
Εμβληματική διεκδίκηση η ανάπλαση των προσφυγικών κατοικιών της Λεωφόρου Αλεξάνδρας που συνδέονται ευθέως με την ιστορική μνήμη και συνιστούν εμβληματικό τοπόσημο της πρωτεύουσας, αλλά και η κήρυξη των προσφυγικών της Πανόρμου ως διατηρητέων, τόσο για τη διάσωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και της μνήμης της πόλης όσο και για τη διατήρηση της ανθρώπινης κλίμακας σε μια πυκνοδομημένη περιοχή. Οι κάτοικοι διεκδικούν επίσης την ολοκλήρωση της απαλλοτρίωσης και την αξιοποίηση του οικοπέδου της ΔΕΗ στην οδό Λάμψα για κοινόχρηστο πράσινο και παραμένουν αντίθετοι σε κάθε προσπάθεια τσιμεντοποίησης του Πάρκου Μετρό Αμπελοκήπων.

«Πολίτες της Ριζούπολης» ενάντια στην τσιμεντοποίηση
Το πάρκο «Βασίλης Αυλωνίτης» είναι ένας όμορφος χώρος που έχει γλιτώσει από την τσιμεντοποίηση, χάρη στους πολυετείς αγώνες των Πολιτών της Ριζούπολης. Οι Ριζουπολίτες δεν σταματούν να παλεύουν για την επανένωση του πάρκου με το παρακείμενο οικόπεδο που είναι χαρακτηρισμένο ως κοινόχρηστο πράσινο, ώστε να διαμορφωθεί ένας ενιαίος χώρος αναψυχής και πολιτισμού.

Για πράσινο Άλσος Ιλισίων

Απέναντι στην απροθυμία της δημοτικής αρχής να ανταποκριθεί στη δέσμευσή της για αποκατάσταση του άλσους Ιλισίων και επαναφύτευση των κατεστραμμένων από τις κακοκαιρίες δέντρων, ο εξωραϊστικός πολιτιστικός σύλλογος «Ο Ιλισσός» και η Επιτροπή Πρασίνου για το Άλσος Ιλισίων οργάνωσαν δεντροφύτευση στον χώρο του άλσους. Οι κάτοικοι συνεχίζουν να διεκδικούν ένα άλσος ζωντανό και φροντισμένο, με τη φύτευση νέων δέντρων που να εξασφαλίζουν το υψηλό πράσινο, αλλά και με τη συντήρηση και αποκατάσταση των υποδομών, όπως του χαλικόδρομου και των μονοπατιών.

Πεδίο ιδιωτών

Ενάντια στις μεθοδεύσεις Πατούλη (που… ζήλεψε τις πρακτικές του Μπακογιάννη), η κίνηση «Επιμένουμε Πεδίο Άρεως» αντιδρά στην απόφαση να ανατεθούν σε ιδιώτες αρμοδιότητες που έχει η Περιφέρεια Αττικής, όπως είναι η συντήρηση του Πεδίου του Άρεως και έργα που το αφορούν. Κάτοικοι και συλλογικότητες θεωρούν ότι οι τακτικές αυτές αμφισβητούν τον δημόσιο έλεγχο στη διαχείριση ενός από τους πιο σημαντικούς χώρους πρασίνου και αναψυχής της πόλης και αποτελούν απαρχή της ιδιωτικοποίησης του χώρου. Διεκδικούν το Πεδίο του Άρεως να παραμείνει δημόσιος ζωτικός χώρος που να επιτελεί τον σκοπό του ως ένα κομμάτι φύσης μέσα στο άστυ. Ένας χώρος που οι επισκέπτες, τα ζώα και τα φυτά του πάρκου να συνυπάρχουν.

Πηγή: ΕΠΟΧΗ